Yazı Çekmecesi

  Eğitim her çocuğun en temel haklarından biridir. Ancak bazı coğrafyalar, siyasal koşullar, inanış biçimleri ve bunun gibi sebepler her çocuğa bu hakkı tanımıyor. Bu çocuklardan biri, Malala, tüm kız çocuklarının eğitim hakkı için küçük yaşta hayatını ortaya koyan ve eğitim aktivistlerine ilham veren bir insan hakları savunucusu. 1997 yılında Pakistan’ın kuzeyinde dünyaya gelen Malala’nın babası Ziauddin Yousafzai, Taliban’ın kız çocuklarının okumasına karşı yürüttüğü propagandaya muhalefet ediyor; yönettiği okulda kız çocuklarına da eğitim veriyordu. Malala 12 yaşına geldiğinde, Taliban’ın bölgedeki askeri gücü arttı ve kadınlar sosyal hayattan alıkonmaya başladı. Televizyon ve müzik yasaklanıyor; kadınlar artık sokağa çıkamıyordu. Aynı yıl, Taliban tarafından Ziauddin’in yönettiği okulun kapanmasına karar verildi. Dahası okulun kapanmaması için direnen Ziauddin ve Malala ölüm tehditleri almaya başlamıştı.   Malala, BBC’ye durumun vahametini anlatan blog yazıları yazma...

İcat dendiğinde hemen herkesin aklına çağ kapayıp açan büyük buluşlar gelir. Oysaki günlük yaşantımızda sıkça kullandığımız, hayatımızı ne kadar kolaylaştırdığını bile fark etmeyecek kadar aşina olduğumuz her şey bir mucidin ürünü. Tıpkı hemen her gün kullandığımız halde öyküsünü hiç merak etmediğimiz kâğıt torbalar gibi… Kâğıt torbanın seri üretilmesi için makine yapan kişi, ilk icadını henüz 12 yaşındayken yapan ve patent almak için hak ihlaline uğrayan bir kadın, Margaret E. Knight. Knight, 1838 yılında Amerika’da yaşayan yoksul bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Daha erken çocukluk yıllarında tasarım gücü sayesinde yaşıtları tarafından imrenilen bir çocuktu. Kendi tasarladığı uçurtmaları uçuruyor, kendi yaptığı kızağa biniyordu. En sevdiği oyuncakları tamir aletleriydi. Knight, 1872’de Women’s Journal’a verdiği bir röportajda, çocukluğunu şöyle anlatıyor: “Çocukken, kızların genellikle yaptığı şeyleri hiç umursamadım; oyuncak bebekler benim için hiçbir zaman çekiciliğe sa...

  Tarihin en merak uyandıran yanı onu yaşayan insanların tanıklığını ilk ağızdan kayda geçirme olanağıdır. Böylece resmi evrakın kasvetinden arınmış, duyguları barındıran ve toplumu olduğu biçimde yansıtan “gerçek tarih” ortaya çıkar. İşte Anne Frank da tanıklığını bugüne taşıyarak tarihin kendini doğrulamasında önemli rol oynamış figürlerden biri. Almanya’da Nazi iktidarının kurulmasıyla birlikte aileleriyle birlikte Almanya’dan göç etmek zorunda kalan Yahudi çocuklardan biri… Anne, 1929 yılında Almanya Frankurt'da doğdu. Ailesi ona Annelies Marie Frank ismini verdi. Henüz 4 yaşındayken, Avrupada yükselen ırkçı partilerden biri onun ülkesinde iktidara gelmişti. Bu sebeple, Frank ailesi Hollanda’ya kaçtı. Anne, ablasıyla birlikte, öğretmenlerin de kaçak olduğu bir Yahudi okuluna kaydoldu. Ancak 1940 yılında Hitler’in Hollanda’yı işgal etmesiyle birlikte zor günler onları bekliyordu. İşgalci hükümet Yahudilere karşı ayrımcı ve acımasız bir tutum sergiliyordu. Anne bu sıralarda ken...

ABD, ekonomik gelişmişliğine rağmen, 1960’lı yıllara kadar ırkçılık sorununu aşamamış, insan hakları ihlaline pek çok kez konu olmuş bir ülkeydi. Ülkede yaşanan hak ihlalleri, yakın tarihe kadar siyahların insan onuruna yakışır biçimde yaşam sürmesine mani oluyordu. Devletin yurttaşlarına yaptığı ayrımcılığa direniş, 1955 yılında Montgomery’de bir halk otobüsünde başladı. Rosa Parks adında bir kadının çaktırdığı bu kıvılcımdan bahsetmeden önce, o yıllarda halk otobüslerinde uygulanan genel bir uygulamadan bahsetmek gerekir. Tüm eyaletlerde olduğu gibi, Montgomery’de de halk otobüslerinde koltuklar beyazların ve siyahların ayrı ayrı oturması için tasarlanmıştı ve ilk dört sıradaki koltuklar beyazlara aitti. Siyahlar en arka koltuklarda oturabiliyordu. Bu iki bölge arasında, ortada, “değişken” statülü koltuklar bulunuyordu. Bu koltukları, beyazların sıraları dolana kadar siyahlar da kullanabiliyordu. Beyazların sıraları dolduğundaysa siyahlar oturdukları koltukları boşaltıp daha arkaya g...